کد مطلب:161768 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:244
عاشورا با نگاه اثباتی
ولی می توان به این حادثه نگاهی دیگر انداخت و آن نگاه اثباتی است؛ یعنی امام حسین علیه السلام را مصلحی دلسوز، انسانی متعهد، و بشری آزاده دانست كه همراه با تاییدات الهی به یك مشكل و مساله حیاتی زمان خود پرداخته و از تمامی امكانات لازم و دست یافتنی، بهره لازم برده است و برای اداء وظیفه خویش،هر آنچه داشت در طبق اخلاص نهاد و از این حادثه بزرگ مشعلی فروزان ساخت و آن را فرا راه تمامی بشریت بالاخص در برابر موالیان نهاد.
هدف آن حضرت به جز اداء وظیفه و جلب رضایت الهی، ترسیم خطی روشن و ایجاد دانشگاهی برای هدایت و تربیت همه انسانها بود. او با این حركت خونین، كه در بدترین وضعیت جهان اسلام پس از رحلت خاتم انبیاء صلی الله علیه و آله و سلم رخ داد، راه گریز و خروج از تنگناها و فرونگذاشتن مسؤولیت و وظیفه را به انسانها آموخت. او به عملی دست یازید كه برای هر انسان آزاده و خود ساخته اس قابل الگوبرداری و دستمایه هدایت است. عملی بشری ولی در حد كمال و بدون هیچ كاستی. منظور، از این جمله «بدون هیچ كاستی» آن است كه تمامی این حركت مورد رضای الهی بود و در راستای اداء وظیفه. نگاهی این گونه، به پیروان و دوستداران آن حضرت این امكان را می دهد كه تمامی زوایای زندگی آن حضرت و همه خصوصیات و ریزه كاریهای این حادثه را به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و آن را دستمایه حركت در زندگی سیاسی -
اجتماعی خویش سازند و به جز مویه كردن، از آن هدایت و نور گیرند. در این نگاه سیدالشهداء علیه السلام در جایگاه مصلحی خواهد نشست كه می بایست با این حركت خونین، مردم سرگردان و راه گم كرده را به هویت و انسانیت خویش بازگرداند و پرچمدار آگاهی و هدایت مردم قرار گیرد. چنانكه در زیارت اربعین آمده است «و بذل مهجته فیك لیستنقذ عبادك من الجالة و حیرة الضلالة» [1] و در بسیاری از خطبه های آن حضرت نیز به آن اشاراتی دارد. آنچه در سال 61 هجرت و با استفاده از شرایط خاص با دست سیدالشهداء علیه السلام تحقق یافت، اگر در هر یك از زمانهای دیگر معصومین محقق می شد، به یقین چنین وظیفه و برخوردی را می طلبید. این گونه نیست كه حركت حسین بن علی علیه السلام بدون توجه به مسایلی كه در جهان اسلام رخ داده و جدای از ضرورتها و مشكلات جاری آن زمان، آغاز شده باشد. این حادثه مستقیما با حوادث و اتفاقات زمان آن حضرت پیوند دارد و آن بزرگوار به عنوان حجت الهی بر مردم، در مقام اداء وظیفه در آن شرایط و تصویر حركت صحیح برای مردم است. این دو نگاه هر كدام لوازم و عوارضی دارد كه با اندكی دقت روشن خواهد شد. این سخن كه حضرت در پی كسب قدرت و در دست گرفتن حكومت بوده، با این سخن كه حضرت در پی اداء وظیفه و اصلاح وضعیت نابسامان زمان خود و نجات دین از انحراف با استفاده از ابزار و وسایل عادی بوده است متفاوت است. سخن ما آن است كه عاشورا و حادثه خونین سال 61 هجرت كه با هدایت امام معصوم حسین بن علی علیه السلام صورت پذیرفته، زمانی درس آموز و عبرت انگیز است كه تحلیلی بشری داشته باشد در غیر اینصورت از دایره عقول عادی خارج خواهد شد و انسانها نمی توانند از آن الهام گیرند. حال آیا منظور و هدف اما علیه السلام گرفتن حكومت بوده است یا چیز دیگر، بحثی است جدا كه ما در این نوشتار در مقام اثبات و یا نفی آن نیستیم و حتی این كه امام علیه السلام از ابتدای حركت نتیجه این قیام را می دانسته، هیچ منافاتی با سخن ما ندارد. بله امام علیه السلام با توان ثبوتی خود، حتما قادر
به دانستن نتیجه بوده است؛ ولی آنها موظف بوده اند همواره حركت های هدایت آمیز خویش را با بهره وری از ابزار و وسایل معمولی و عادی سامان دهند به گونه ای كه مردم و ارادتمندان آنها بتوانند چنین شرایطی را برای خود به وجود آورند و از مشی آنها برای اداء وظیفه و جلب رضای الهی بهره برداری نمایند.
هدف آن حضرت به جز اداء وظیفه و جلب رضایت الهی، ترسیم خطی روشن و ایجاد دانشگاهی برای هدایت و تربیت همه انسانها بود. او با این حركت خونین، كه در بدترین وضعیت جهان اسلام پس از رحلت خاتم انبیاء صلی الله علیه و آله و سلم رخ داد، راه گریز و خروج از تنگناها و فرونگذاشتن مسؤولیت و وظیفه را به انسانها آموخت. او به عملی دست یازید كه برای هر انسان آزاده و خود ساخته اس قابل الگوبرداری و دستمایه هدایت است. عملی بشری ولی در حد كمال و بدون هیچ كاستی. منظور، از این جمله «بدون هیچ كاستی» آن است كه تمامی این حركت مورد رضای الهی بود و در راستای اداء وظیفه. نگاهی این گونه، به پیروان و دوستداران آن حضرت این امكان را می دهد كه تمامی زوایای زندگی آن حضرت و همه خصوصیات و ریزه كاریهای این حادثه را به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و آن را دستمایه حركت در زندگی سیاسی -
اجتماعی خویش سازند و به جز مویه كردن، از آن هدایت و نور گیرند. در این نگاه سیدالشهداء علیه السلام در جایگاه مصلحی خواهد نشست كه می بایست با این حركت خونین، مردم سرگردان و راه گم كرده را به هویت و انسانیت خویش بازگرداند و پرچمدار آگاهی و هدایت مردم قرار گیرد. چنانكه در زیارت اربعین آمده است «و بذل مهجته فیك لیستنقذ عبادك من الجالة و حیرة الضلالة» [1] و در بسیاری از خطبه های آن حضرت نیز به آن اشاراتی دارد. آنچه در سال 61 هجرت و با استفاده از شرایط خاص با دست سیدالشهداء علیه السلام تحقق یافت، اگر در هر یك از زمانهای دیگر معصومین محقق می شد، به یقین چنین وظیفه و برخوردی را می طلبید. این گونه نیست كه حركت حسین بن علی علیه السلام بدون توجه به مسایلی كه در جهان اسلام رخ داده و جدای از ضرورتها و مشكلات جاری آن زمان، آغاز شده باشد. این حادثه مستقیما با حوادث و اتفاقات زمان آن حضرت پیوند دارد و آن بزرگوار به عنوان حجت الهی بر مردم، در مقام اداء وظیفه در آن شرایط و تصویر حركت صحیح برای مردم است. این دو نگاه هر كدام لوازم و عوارضی دارد كه با اندكی دقت روشن خواهد شد. این سخن كه حضرت در پی كسب قدرت و در دست گرفتن حكومت بوده، با این سخن كه حضرت در پی اداء وظیفه و اصلاح وضعیت نابسامان زمان خود و نجات دین از انحراف با استفاده از ابزار و وسایل عادی بوده است متفاوت است. سخن ما آن است كه عاشورا و حادثه خونین سال 61 هجرت كه با هدایت امام معصوم حسین بن علی علیه السلام صورت پذیرفته، زمانی درس آموز و عبرت انگیز است كه تحلیلی بشری داشته باشد در غیر اینصورت از دایره عقول عادی خارج خواهد شد و انسانها نمی توانند از آن الهام گیرند. حال آیا منظور و هدف اما علیه السلام گرفتن حكومت بوده است یا چیز دیگر، بحثی است جدا كه ما در این نوشتار در مقام اثبات و یا نفی آن نیستیم و حتی این كه امام علیه السلام از ابتدای حركت نتیجه این قیام را می دانسته، هیچ منافاتی با سخن ما ندارد. بله امام علیه السلام با توان ثبوتی خود، حتما قادر
به دانستن نتیجه بوده است؛ ولی آنها موظف بوده اند همواره حركت های هدایت آمیز خویش را با بهره وری از ابزار و وسایل معمولی و عادی سامان دهند به گونه ای كه مردم و ارادتمندان آنها بتوانند چنین شرایطی را برای خود به وجود آورند و از مشی آنها برای اداء وظیفه و جلب رضای الهی بهره برداری نمایند.
[1] المصباح، كفعمي، ث 489.